Δευτέρα 22 Οκτωβρίου 2012

Αφιέρωμα: Μετάξι....



Το μετάξι είναι η πιο όμορφη και η πιο ακριβή υφαντική ύλη και παράγεται από το μεταξοσκώληκα.

 

Η ιστορία του μεταξιού

Το μετάξι ως υφαντική ύλη χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά, κατά την κινέζικη παράδοση, από την αυτοκράτειρα της Κίνας Σι-Λινγκ-Σι το 2650 π.Χ.. Μέσα στα ανάκτορα είχε ιδρύσει σηροτροφείο, όπως το έλεγαν τότε (σηρ = μεταξοσκώληκας) για την εκτροφή μεταξοσκολήκων, μεταξουργείο για το ξετύλισμα και την επεξεργασία των κουκουλιών και υφαντουργείο για την ύφανση του μεταξιού. Η όλη επεξεργασία γινόταν από τους ευγενείς της αυλής κάτω από την επίβλεψη και διεύθυνση της ίδιας της αυτοκράτειρας.
Στην αρχή για πολλά χρόνια η εκμετάλλευση του μεταξιού ήταν μονοπώλιο του αυτοκράτορα. Αργότερα επιτράπηκε και στην τάξη των ευγενών και κατόπιν στις κατώτερες τάξεις, οπότε ολόκληρος σχεδόν ο κινεζικός λαός άρχισε να παράγει μετάξι, ενώ συγχρόνως ορίστηκαν αυστηρότατες ποινές για όσους αποκάλυπταν το μυστικό ή θα έβγαζαν έξω από την Κίνα μεταξόσπορο.
Η εξαγωγή του μεταξιού επιτρεπόταν μόνο σαν νήματα ή έτοιμα υφάσματα και μεταφέρονταν με καραβάνια για της οδού ¨ της μέταξας ¨, του δρόμου που συνέδεε την Κίνα με τα ασιατικά παράλια της Μεσογείου. Πολύ αργότερα σε έναν από τους πολέμους μεταξύ Ιαπωνίας και Κίνας οι Ιάπωνες πληροφορήθηκαν το μυστικό παραγωγής και επεξεργασίας του μεταξιού, μετά από αυτούς οι κάτοικοι ενός μικρού βασιλείου κοντά στην Περσία, του Κοθάν, όταν ο ηγεμόνας τους παντρεύτηκε μια κινέζα πριγκίπισσα, η οποία πήρε μαζί της μεταξόσπορο κα τέλος οι Πέρσες, όταν οι κάτοικοι του Κοθάν ζήτησαν καταφύγιο στην Περσία μετά από επιδρομή των Ούνων.

Όπως η Κίνα έτσι και η Ιαπωνία και η Περσία προσπάθησαν να κρατήσουν μυστική την καλλιέργεια του μεταξοσκώληκα. Το εμπόριο όμως του μεταξιού βρισκόταν σε μεγάλη άνθηση και τόσο οι αρχαίοι Έλληνες όσο και οι Ρωμαίοι, προμηθεύονταν μεταξωτά υφάσματα, αν και ήταν πανάκριβα.

 silkworm01 
Το 552, όταν αυτοκράτορας στο Βυζάντιο ήταν ο Ιουστινιανός, δύο Έλληνες μοναχοί μετέφεραν κρυφά μεταξόσπορο από την Περσία, όπου είχαν πάει για να κηρύξουν το Χριστιανισμό. Από τότε η μεταξοκαλλιέργεια διαδόθηκε σε ολόκληρη την Ελλάδα μέχρι την Πελοπόννησο όπου φύτρωνε η μουριά, από τα φύλλα της οποίας τρέφεται ο μεταξοσκώληκας.
Τώρα πια το μυστικό δεν ήταν δυνατό να φυλαχθεί και οι διάφοροι επιδρομείς, που έρχονταν στην Ελλάδα, το μετέδιδαν στη χώρα τους. Τη μεγαλύτερη ανάπτυξη η μεταξοκαλλιέργεια την γνώρισε στην Γαλλία την εποχή του Λουδουβίκου ΙΔ', όταν ο περίφημος οικονομολόγος Κολμπέρ πριμοδότησε τις φυτείες των μουριών.
Στην Ελλάδα η μεταξοκαλλιέργεια άρχισε από την εποχή του Ιουστινιανού με τη μορφή βιοτεχνίας και αναπτύχθηκε κυρίως στη Βοιωτία,Εύβοια και Πελοπόννησο (το γνωστό καλαματιανό μαντήλι). Ήταν όμως γνωστή από τους αρχαίους Έλληνες όταν οι στρατιώτες του Μ. Αλεξάνδρου έφεραν μαζί τους από την Ανατολή μεταξόσπορο. Αλλά και ο Αριστοτέλης αναφέρει για το άγριο σκουλήκι της Κω, από το έκκριμα του οποίου κατασκεύαζαν λεπτά και διαφανή υφάσματα. Μετά την πτώση του Βυζαντίου η παραγωγή μεταξωτών υποχώρησε μεν, αλλά δεν χάθηκε και μετά την απελεύθερωση οι βιοτεχνίες μεταβάλλονται σε εργοστάσια μεταξιού. 
Μετά την Μικρασιατική καταστροφή και των ερχομό των προσφύγων της Μ. Ασίας και της Θράκης η μεταξοβιομηχανία αποκτά νέες δυνάμεις και δημιουργούνται εργοστάσια στον Πειραιά, Θεσσαλονίκη, στο Σουφλί όπου και σήμερα ακμάζει η μεταξοκαλλιέργεια.
  


Ιδιαιτερότητες που κάνουν το μετάξι μοναδικό... 

Είναι ένα απόλυτα φυσικό προϊόν που παράγεται από ζωικό οργανισμό χωρίς κανένα απολύτως χημικό. Η τριγωνική δομή της ίνας του την κάνει να λειτουργεί σαν πρίσμα και να αντανακλά ένα πολύ λαμπερό και καθαρό χρώμα. Τα παράλληλα στρώματα πρωτεϊνης στην ίνα του το κάνουν πολύ απαλό έτσι ώστε να μην ερεθίζει το δέρμα αλλά να είναι και πολύ ευχάριστο στην αφή. Έχει πολύ καλή συμπεριφορά στη θερμότητα κι έτσι τα μεταξωτά είναι ζεστά το χειμώνα και δροσερά το καλοκαίρι. Γι' αυτές τις ιδιότητες χρησιμοποιούνται για την κατασκευή πολυτελών ενδυμάτων, ανδρικών και γυναικείων, για πολυτελείς επιπλώσεις, για αλεξίπτωτα, στη χειρουργική κτλ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου